വത്തിക്കാന്‍: നാസി കൂട്ടക്കൊലക്കിടെ ഒട്ടേറെ ജൂതന്മാരുടെ ജീവന്‍ രക്ഷിച്ച ഗ്രീസ്‌കത്തോലിക്കാ കര്‍ദിനാള്‍ വാഴ്ത്തപ്പെട്ട യൂലിയു ഹൊസ്സുവിന്റെ രക്ത സാക്ഷിത്വത്തെയും, ധീരതയെയും അനുസ്മരിച്ചുകൊണ്ട് ജൂണ്‍ 2 നു സിസ്‌റ്റൈന്‍ ചാപ്പലില്‍ അനുസ്മരണ ചടങ്ങ് നടത്തി.

1940-1944 കാലഘട്ടത്തില്‍ നാസികള്‍ തടങ്കല്‍പ്പാളയങ്ങളിലേക്ക് ജൂതന്മാരെ നാടുകടത്തിയപ്പോള്‍ ട്രാന്‍സില്‍വാനിയയില്‍ നിന്ന് ജൂതന്മാരെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനും രക്ഷിക്കുന്നതിനും വാഴ്ത്തപ്പെട്ട യൂലിയു ധീരമായി നേതൃത്വം നല്കി. ഗ്രീക്ക് കത്തോലിക്കരെ നിര്‍ബന്ധമായി റൊമാനിയന്‍ ഓര്‍ത്തഡോക്‌സ് സഭയിലേക്ക് മാറ്റുന്നതിനെ അദ്ദേഹം ശക്തമായി എതിര്‍ത്തിരുന്നു. കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് സര്‍ക്കാരിനോടുള്ള എതിര്‍പ്പിനൊടുവില്‍ 1948ല്‍ അദ്ദേഹത്തെ അറസ്റ്റ് ചെയ്തു.

റൊമാനിയന്‍ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് സര്‍ക്കാരും ഓര്‍ത്തഡോക്‌സ് സഭയും അദ്ദേഹത്തിന് മോള്‍ഡേവിയയിലെ ഓര്‍ത്തഡോക്‌സ് മെത്രാപ്പോലീത്ത സ്ഥാനവാഗ്ദാനം ചെയ്തിരുന്നെങ്കിലും, കത്തോലിക്കാ സഭയെ ഉപേക്ഷിക്കില്ലെന്ന് അദ്ദേഹം ഉറപ്പിച്ചു.  തുടര്‍ന്ന് അദ്ദേഹത്തെ ഒരു നിര്‍ബന്ധിത വാസസ്ഥലത്തേക്ക് മാറ്റി. 1969ല്‍, സെന്റ് പോള്‍ VI മാര്‍പ്പാപ്പ അദ്ദേഹത്തെ ‘Cardinal in pectore’ എന്ന നിലയില്‍ നാമകരണം ചെയ്തു, എന്നാല്‍ ഇത് രഹസ്യമായി സൂക്ഷിക്കാന്‍ നിര്‍ദ്ദേശിച്ചു. 1970ല്‍, നിര്‍ബന്ധിത വാസസ്ഥലത്ത് അദ്ദേഹം മരണപ്പെട്ടു.

‘വിശ്വാസത്തോടുള്ള വിദ്വേഷത്തില്‍’ കൊല്ലപ്പെട്ടതിന് രക്തസാക്ഷികളായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട മറ്റ് ആറ് റൊമാനിയന്‍ ഗ്രീക്ക്കത്തോലിക്കാ ബിഷപ്പുമാര്‍ക്കൊപ്പം 2019 ജൂണ്‍ 2ന് ബ്ലാജില്‍ ഫ്രാന്‍സിസ് മാര്‍പാപ്പ വാഴ്ത്തപ്പെട്ട യൂലിയുവിനെ വാഴ്ത്തപ്പെട്ടവനായി പ്രഖ്യാപിച്ചു. 2022ല്‍, അദ്ദേഹത്തിന് ‘ജനതകളില്‍ നീതിമാന്‍’ എന്ന പദവി നല്‍കുന്നതിനുള്ള ഒരു പ്രക്രിയ ആരംഭിച്ചു.

യൂലിയുന്റെ സ്മരണയ്ക്കായി, റോമില്‍ രണ്ട് പ്രത്യേക ചടങ്ങുകള്‍ നടത്തി. ജൂണ്‍ 1ന്, സെന്റ് പീറ്റേഴ്‌സ് ബസിലിക്കയില്‍ റൊമാനിയന്‍ ഭാഷയില്‍ കുര്‍ബാന നടത്തി. ജൂണ്‍ 2ന്, മാര്‍പ്പാപ്പ മറ്റ് രാഷ്ട്രീയമത നേതാക്കളോടൊപ്പം, സിസ്‌റ്റൈന്‍ ചാപ്പലില്‍ അനുസ്മരണ ചടങ്ങ് നടത്തി.

ഗാസയില്‍ ഒരു പുതിയ ഇസ്രായേലി സൈനിക ആക്രമണത്തെ അന്താരാഷ്ട്ര സമൂഹം അപലപിച്ചതിന്റെയും സമാധാനത്തിനായുള്ള മാര്‍പ്പാപ്പയുടെ അഭ്യര്‍ത്ഥനകള്‍ക്കും ശേഷമാണ് തിങ്കളാഴ്ചത്തെ ചടങ്ങ് നടന്നത്.

ഇന്നും, യൂലിയുന്റെ വാക്കുകള്‍ പ്രസക്തമാണ്. വൈരാഗ്യത്തെ ക്ഷമയിലൂടെ മാറ്റാനും, മതവിശ്വാസം ഗൗരവത്തോടെയും സാഹസികതയോടെയും ജീവിക്കാനുമുള്ള പ്രവാചക ആഹ്വാനമായി യൂലിയു നിലകൊള്ളുന്നുവെന്ന് പാപ്പ പറഞ്ഞു. സ്വന്തം ജീവന്‍ പണയപ്പെടുത്തി റൊമാനിയയിലെ ജൂതന്മാര്‍ക്കുവേണ്ടി അദ്ദേഹം ചെയ്തത് സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെയും, ധൈര്യത്തിന്റെയും ഔദാര്യത്തിന്റെയും ഒരു വലിയ മാതൃകയാണെന്ന് പാപ്പ അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.